Wat is een gokverslaving

‘Speel bewust’, een gevleugelde spreuk van Nederlandse kansspelaanbieders. Maar speel jij wel bewust en is het wedden nog leuk? Voor veel spelers is dit niet meer het geval. Niet iedereen kan goed omgaan met verliezen en blijft maar opnieuw wedden om de verliezen goed te maken. 

Maar wanneer ben je een probleemwedder? Dit is het geval wanneer je te veel geld of tijd spendeert aan wedden en/of hier steeds aan moet denken en het een negatieve impact heeft op je leven. Probleemwedders zoeken niet vaak hulp en proberen zelf soms door middel van zelf ontsluiting grote uitgaven in de gokwereld te voorkomen. 

Wanneer dat niet meer lukt, wordt het tijd voor de omgeving om in te grijpen door middel van een interventie. Er zijn zelfhulpgroepen, online groepen en professionele behandelingen om met een gokverslaving om te gaan.

1. Waarom is wedden verslavend?

Wedden kan erg verslavend zijn, omdat je vaak onmiddellijk beloond wordt. Als je een wedje plaatst op een wedstrijd die diezelfde avond nog gespeeld wordt of je trekt aan een fruitmachine in het (online) casino, dan krijg je al snel het resultaat te zien. 

Verder winnen veel mensen niets en soms een heel klein beetje. Dit zorgt ervoor dat je wil blijven wedden, omdat je eigenlijk aan het wachten bent op het ‘grote geld’. Het ‘verloren geld’ vergeet je vaak al snel. Verder willen veel spelers hun verliezen meteen ‘goed maken’. 

Tevens is het zo dat op het moment dat je eens een (flink) bedrag wint. Dit meestal smaakt naar meer. Hierdoor durf je misschien ook steeds hoger in te zetten. 

Mensen kicken vaak op de spanning van het gokken. Ga je heel veel geld winnen of juist hard verliezen? De online casinospellen en sportweddenschappen worden vaak aantrekkelijk gemaakt, zodat je je geld er graag op inzet. Hoe korter de spellen, hoe verslavender ze zijn. 

Hiernaast wordt er ook veel reclame gemaakt voor (online) wedden, zodat je er aan herinnerd wordt. De mogelijkheden om via het internet een weddenschap te plaatsen zijn eindeloos. 

Wedden kan verslavend werken, maar het heeft niet altijd een negatieve impact op iemands leven. Vaak wedden spelers voor de fun en veroorzaakt het geen problemen. Toch valt een klein percentage van alle (online) wedders onder de noemer ‘probleemwedder’. 

2. Wat is een probleemwedder?

Iemand die te veel geld of tijd spendeert aan weddenschappen of hier steeds maar aan moet denken waarbij het negatieve (financiële) gevolgen heeft voor zijn/haar leven. Dit kan door zorgverleners in de psychiatrie worden gediagnosticeerd als een zogenoemde ‘gokstoornis’, een erkende verslaving. 

Wat je misschien al is opgevallen, is dat niet de hoeveelheid geld of tijd die iemand spendeert aan wedden gezien wordt als indicator van een verslaving, maar de negatieve invloed die het wedden heeft op zijn of haar leven. Zo kan het zijn dat een speler die slechts enkele tientjes per week inzet op drie wedstrijden in het weekend, maar daar wel de gehele week van wakker ligt, slechter presteert op werk en ruzie met zijn partner heeft over het wedden. Die speler heeft dan een groter ‘probleem’ met wedden dan iemand die dagelijks honderd euro inzet maar dat dit zijn/haar persoonlijke, sociale en professionele leven niet beïnvloedt.

2.1. Symptomen probleemwedder

Vaak spelen meerdere factoren een rol als het gaat om een gokverslaving. Mensen die graag wedden geloven in grote winstkansen. Ze hebben er geen realistische kijk meer op. 

Ze kunnen vaak slecht tegen verveling en het omgaan met spanningen. Verder geloven ze dus niet meer in kansen, maar in geluk. Mensen met een wed probleem hebben vaak een negatief zelfbeeld, slechte interpersoonlijke relaties en weinig (positieve) alternatieven. Wat zijn de symptomen van iemand die een probleem heeft met (online) wedden?

1. Denkt altijd aan wedden en is constant aan het bedenken hoe hij/zij aan geld te komt om weer te wedden
2. Moet steeds meer geld inzetten om hetzelfde fijne gevoel te krijgen
3. Probeert wel gecontroleerd te wedden, minder te wedden of helemaal te stoppen met wedden, maar dit lukt niet
4. Probeert de verliezen weer goed te maken door weer nieuwe weddenschappen te maken om het geld terug te willen winnen
5. Voelt zich rusteloos of geïrriteerd wanneer hij minder probeert te wedden
6. Wedt om te ontsnappen aan problemen, een depressie of schuldgevoelens
7. Liegt tegen familie en vrienden om financiële problemen te verbergen 
8. Brengt belangrijke relaties, zoals een baan, school of werk in het gevaar door het wedden
9. Gaat het criminele pad op om aan geld te komen om te kunnen wedden
10. Gaat andere mensen vragen financieel te helpen, omdat hij al het geld al uit heeft gegeven door het wedden

2.2. Hoe kom je erachter of je zelf een problematische wedder bent?

Door middel van onderstaande vragen kun je erachter komen of je een problematische wedder bent. Deze zogenaamde ‘screener’ heet de NODS-CLIP. Als er op één van de vragen “ja” wordt geantwoord, wordt verdere screening geadviseerd.

1. Is er ooit een periode van twee weken of langer geweest waarin je veel tijd kwijt was aan het denken over uw wedervaringen, het maken van plannen om te wedden, of denken over manieren om geld bij elkaar te kunnen krijgen om te gaan wedden?
2. Heb je ooit geprobeerd te stoppen of te minderen met wedden, of het wedden meer in de hand te houden?
3. Heb je ooit gelogen tegen familieleden, vrienden of andere mensen over hoeveel je wedde of over hoeveel geld je verloren hebt?

Moet je ‘ja’ antwoorden op een van deze vragen? Dan wordt het tijd dat je hulp zoekt of vraagt aan je omgeving of professionele hulpverleners. Ook belangrijk is dat je jezelf uitsluit bij bookmakers, om grote uitgaven te voorkomen. 

3. Jezelf uitsluiten bij bookmakers; wanneer is dit nodig?

Online wedden op sport is leuk en spannend, maar als je denkt dat het wedden een verslavend effect op je krijgt, kun je jezelf uitsluiten bij bookmakers of jezelf een stortingslimiet of loss (verlies) limiet opleggen. Dit is een goede manier om de controle over je leven weer terug te krijgen. 

3.1. Wat gebeurt er wanneer je jezelf uitsluit?

Als je ervoor kiest om jezelf uit te sluiten, zal de bookmaker je account tijdelijk sluiten. Je kunt gedurende die periode niet inloggen, en kunt dan dus ook geen geld meer storten en geen weddenschappen meer plaatsen. 

Deze uitsluiting gaat per direct in, en geldt voor de periode die je vooraf zelf hebt geselecteerd. Ook al heb je dus nog geld in je account staan, dan kun je hier niet meer mee wedden. 

Je kunt doorgaans kiezen voor een korte afkoelperiode van 24 uur of een week, maar je kunt ook kiezen voor langere periodes als een maand, zes maanden, en bij sommige bookmakers zelfs meerdere jaren. 

Vergeet niet dat het onmogelijk is om je zelfuitsluiting tussentijds ongedaan te maken. Online bookmakers zijn verplicht om proactief hun steentje bij te dragen aan verslavingspreventie, dus het opheffen van je zelfuitsluiting voordat je termijn is verstreken is niet mogelijk. 

Zelfs als je een bookmaker smeekt om de zelf ontsluiting ongedaan te maken, zullen zij dit niet voor jou regelen. Zij zijn verplicht je te laten weten dat je jouw gekozen zelf ontsluitings- termijn af moet wachten. 

Bookmaker 888 kreeg enkele jaren geleden zelfs een boete van ruim 8 miljoen euro opgelegd, nadat bleek dat enkele spelers ondanks een zelfuitsluiting vanwege een technisch mankement toch konden blijven wedden.

3.2. Alternatieven voor zelfuitsluiting

Jezelf uitsluiten bij bookmakers kan een uitstekende manier zijn om de grip op je leven weer terug te krijgen. Er zijn echter meerdere manieren om je wedgedrag onder controle te krijgen of te houden. 

1. Als je bijvoorbeeld iemand bent die zich te vaak laat verleiden tot een gokje in het online casino, dan kun je bij vrijwel elke bookmaker ervoor kiezen om juist dat specifieke gedeelte van de website uit te schakelen. 
2. Daarnaast kun je handmatig een zogenaamde stortingslimiet en/of verlies limiet instellen. Daarmee kies je dus zelf een bepaald bedrag dat je per dag, week of maand maximaal mag storten en/of verliezen. 
3. Verder kun je er ook voor kiezen om je af te melden voor de nieuwsbrieven en e-mails die je van de verschillende bookmakers ontvangt. Deze nieuwsbrieven/e-mails bevatten vaak bonussen of promoties, waardoor je snel verleid wordt weer een wedje te plaatsen of een leuk spel te spelen in een online casino. 

Dat zijn stuk voor stuk goede manieren om het wedden op sport leuk te houden, al kleeft er wel een groot nadeel aan. Je kunt deze limieten namelijk zelf op ieder moment weer eenvoudig aanpassen of verwijderen, waardoor je dus toch in de verleiding zou kunnen komen om onverantwoorde weddenschappen te gaan plaatsen. Deze alternatieven vereisen dus meer discipline dan zelfuitsluiting.

4. Hoe grijp je in bij een gokverslaving?

De beste oplossing voor een gokverslaving is professionele hulp zoeken. Probleemwedders voelen vaak schaamte en onderschatten de ernst van hun verslaving. Hierdoor zoekt slechts 3% tot 11% professionele hulp. Het is dus belangrijk om de symptomen te herkennen.

4.1. Wat is de beste aanpak om iemand te helpen?

Een van de best werkende opties is het inzetten van een interventie. Laat de persoon in kwestie weten dat je van hem of haar houdt, dat hij of zij veel positieve punten heeft, maar dat de gokverslaving uit de hand loopt. Geef voorbeelden en kom met specifieke oplossingen. Laat hiernaast weten wat de consequenties zijn als de persoon jouw advies en hulp niet aan wil nemen.  

4.2. Hoe werkt een interventie bij gokverslaving?

Er zijn 4 stappen die je moet doorlopen bij een interventie met iemand die een probleem heeft met wedden.  

1. Validatie

Laat de persoon zien dat je van hem/haar houdt, ondanks de problemen en geef aan wat zijn of haar positieve punten zijn.

2. Documentatie

Geef aan welke problemen je bent tegengekomen door het gedrag van hem/haar en laat zien wat dat voor consequenties heeft voor jou. Zorg dat je specifieke voorvallen benoemt; de persoon is bijvoorbeeld een verjaardag van jouw zoon/dochter vergeten. Noem alleen dingen op die voor jou negatief waren, geen via via verhalen. 

3. Aanbevelingen

• de persoon kan een test doen om erachter te komen of hij of zij echt verslaafd is aan wedden. 
• de persoon kan zich aanmelden bij een hulpinstantie 
• je kunt een plan maken om de financiën van die persoon goed in de gaten te houden
• je kunt hem of haar aanmelden bij een psycholoog voor therapie sessies. 
• je kunt hem of haar aanmelden bij een afkickkliniek.

4. Consequenties

Zorg dat je heel duidelijk bent wat betreft de negatieve consequenties als de persoon in kwestie doorgaat met wedden. Noem alleen consequenties waaraan je je kunt houden en zorg ervoor dat je je aan je woord houdt wanneer het wedden doorgaat. 

Kijk vooraleerst even op onze speel verantwoord pagina. Hier staat een spel van Gamalyze op dat je laat zien hoe gevoelig je bent om risico te nemen.

4.3. Wie helpt de probleemwedder van een verslaving af?

• Professionele behandeling

In Nederland zijn er vele vormen van professionele begeleiding bij problematisch wedden. De meest gangbare vorm is Cognitieve Gedragstherapie. Er zijn ook verschillende instanties waarbij je kunt aankloppen als je denkt dat iemand een verslaving heeft. Een van de bekendste is natuurlijk de GGZ. Een andere goede optie is de AGOG (Anonieme Gokkers). Je kunt ook altijd naar je eigen huisarts gaan en vragen wat de beste en fijnste optie is voor je familielid, vriend of kennis. 

• Zelfhulpgroepen

In Nederland bestaan er ook enkele zelfhulpgroepen voor wedders, te weten de AGOG en de GA. Deze zelfhulpgroepen zijn veelal gebaseerd op het 12-stappen programma zoals deze oorspronkelijk is opgesteld door de AA. Van oudsher is dit programma sterk religieus van aard, maar de interpretatie hiervan verschilt per meeting. Ook wanneer je niet gelooft, zijn deze zelfhulpgroepen een waardevolle bron van steun en hulp.

• Online hulp

De laatste jaren is er online steeds meer hulp bij probleemwedden beschikbaar gekomen. Belangrijke voordelen van deze hulp of afstand zijn vaak dat de kosten lager zijn en dat het flexibeler en anoniem is. Daar staat tegenover dat de resultaten van online behandelingen gemengd zijn, mogelijk omdat het gemakkelijker is om af te haken.

• Andere hulp

De hierboven genoemde vormen van hulp zijn de belangrijkste, maar zoals gezegd is de lijst zeker niet uitputtend. Zo zijn er bijvoorbeeld ook nog vele instanties die je kunnen helpen bij de financiële kant van het wedprobleem, of bij relationele problemen. Het Trimbos Instituut en Verslavingskunde Nederland hebben de belangrijkste hulpbronnen op een rijtje gezet.

Ken jij iemand waarvan je denkt dat hij of zij verslaafd is aan wedden? Wacht dan niet te lang en grijp in!