Feyenoord, FC Utrecht, FC Groningen en Sparta Rotterdam mogen zich opmaken voor de play-offs met maar 1 doel: zich plaatsen voor Europees voetbal.
De winnaar van de play-offs is dus sowieso verzekerd van een korte zomervakantie, daar waar de Conference League-voorrondes eind Juli starten. Maar wat levert het winnen van het seizoenstoetje eigenlijk verder op?
Sinds het seizoen 2008/2009 bestaan de play-offs uit 4 clubs die vervolgens strijden om één ticket voor Europees voetbal. NAC wist in 2009 de eerste editie te winnen. FC Utrecht heeft de play-offs het vaakst gewonnen, namelijk 4 keer. Vitesse volgt met drie eindzeges in de play-offs. ADO Den Haag, FC Groningen en Heracles Almelo mochten elk één keer feestvieren. FC Groningen is met acht deelnames de meest ervaren play-offclub.
Het sportieve 'succes'
Weer even terug naar de eerste editie van de play-offs: NAC wist de eerste play-offs van het nieuwe format te winnen. Slechts zeven weken moesten de Bredanaars alweer aantreden tegen het Armeense Gandzasar Kapan.Deze wedstrijd werd gewonnen, en ook de volgende wedstrijd tegen het Poolse Polonia Warschau werd winnend afgesloten. Het Europese avontuur eindigde uiteindelijk na een 6-1 nederlaag bij het Spaanse Villarreal.
Eén jaar later zorgde FC Utrecht voor een unieke prestatie: de Domstedelingen wisten als play-offwinnaar de Europa League te bereiken. In de zomer van 2010 werden KF Tirana (Albanië), FC Luzern (Zwitserland) en Celtic (Schotland) opzijgezet in de voorrondes. FC Twente wist in 2012 ook de Europa League te bereiken. Dat deden ze echter niet als play-offwinnaar, maar als winnaar van het fair play-klassement.
Tot op heden zijn FC Utrecht en FC Twente de enigste 2 clubs die het hoofdtoernooi hebben te weten bereiken, verder waren alle winnaars van de play-offs vóór 1 september al klaar in Europa. FC Utrecht was in 2017 nog wel dichtbij de groepsfase, maar verloor in de finale van Zenit Sint-Petersburg. Datzelfde FC Utrecht struikelde ook over clubs uit Luxemburg (FC Differdange) en Bosnië-Herzegovina (Zrinjski Mostar). Ook ADO (Omonica Nicosia, Cyprus) FC Groningen (Aberdeen, Schotland) en Heracles (Arouca, Portugal) werden al vroeg uitgeschakeld in de voorrondes van de Europa League.
Een ander opvallend gegeven is het verval van play-offwinnaars in de Eredivisie. Liefst acht van de elf clubs eindigde na het winnen van de play-offs op een lagere plek in het daaropvolgende seizoen. ADO Den Haag spant de kroon: zevende en Europees voetbal in 2011, vijftiende (!) en één punt boven de streep in 2012.
Vitesse is een uitzondering op het verval. De Arnhemmers wisten tot twee keer toe hoger te eindigen op de ranglijst na hun play-offwinst. Van plek zeven naar plek vier in 2012 en 2013, van plek zes naar plek vijf in 2018 en 2019. FC Utrecht won in 2019 de voorlopig laatste editie van de play-offs en deed dat als nummer zes van de Eredivisie: in maart 2020 stond men op diezelfde zesde plek, toen het Eredivisie-seizoen voortijdig werd afgebroken.
Langzamerhand is dus steeds meer de vraag; moeten we dit systeem van de play-offs aanhouden? Nederland heeft het lang lastig gehad met de coëfficientielijst in Europa en de snelle uitschakelingen van de ploegen die de play-offs wonnen zijn daar ook voor een groot deel verantwoordelijk voor. Een duidelijk pijnpuntje voor het Nederlandse voetbal.
